Prostaatkanker (prostaatcarcinoom)
Prostaatkanker (prostaatcarcinoom)
Prostaatkanker komt vaak voor in Nederland. Jaarlijks wordt er in Nederland bij meer dan 10.000 mannen prostaatkanker vastgesteld. In meer dan 70% van de gevallen gaat het om mannen van 65+.
Uit secties is gebleken dat van alle mannen tussen 50 en 60 jaar, 10 tot 30% prostaatkanker heeft en bij mannen tussen 70 en 80 jaar is dit al 50 tot 70%. Bijna alle mannen krijgen – als ze maar oud genoeg worden – uiteindelijk prostaatkanker.
Prostaatkanker groeit langzaam, maar het kan wel uitzaaien. Vaak zijn dit uitzaaiingen naar de botten of naar de lymfeklieren.
Symptomen prostaatkanker
Prostaatkanker geeft in het beginstadium bijna geen klachten. In sommige gevallen heeft iemand problemen met plassen, zoals vaker moeten plassen. Ook een branderig gevoel bij het plassen en troebele of bloederige urine kunnen voorkomen. Meestal zijn deze symptomen echter het gevolg van een tevens bestaande prostaatvergroting.
Oorzaken van prostaatkanker
Er is nog geen duidelijke oorzaak van prostaatkanker bekend. Het is waarschijnlijk dat een verandering in de hormonale regeling van de prostaat een rol speelt in het ontstaan van prostaatkanker. Verder komt het bij mannen in West-Europa en de V.S. vaker voor dan in de rest van de wereld. Waarschijnlijk door de westerse voedingsgewoonten: veel vet en eiwitten.
Prostaatkanker komt in bepaalde families vaker voor. Er is in die gevallen duidelijk een erfelijke factor die hiertoe aanleiding geeft. Welk gen hiervoor verantwoordelijk is, is op dit moment echter nog niet goed bekend. Naar schatting heeft 5 tot 10% van alle mannen erfelijke aanleg voor prostaatkanker.
Prostaatkanker (prostaatcarcinoom) is in ieder geval niet besmettelijk en het heeft ook niets te maken met veel of weinig zelfbevrediging.
Erfelijkheid
Ongeveer 2400 mannen sterven er jaarlijks in Nederland aan prostaatkanker. Een Nederlandse man heeft een kans van 6,7 % dat bij hem voor het 75e levensjaar prostaatkanker wordt vastgesteld. De risicogroepen zijn: gevorderde leeftijd, met Afrikaanse of Antilliaanse afkomst en tot een speciale familie behoren waar veel prostaatkanker voorkomt. Het blijkt dat mannen met een eerstegraadsverwant (zoon, vader of broer) met prostaatkanker, een twee maal zo grote kans op het ontstaan van prostaatkanker hebben.
De volgende definitie van hereditair (erfelijk) prostaatcarcinoom (HPC) is vastgestel
- 3 of meer eerstegraadsfamilieleden met prostaatkanker, of
- prostaatkanker in elk van 3 generaties van de paternale (vaders kant) of maternale (moeders kant) lijn, of
- 2 of meer eerste-of tweedegraadsfamilieleden met prostaatkanker die 55 jaar of jonger waren toen de diagnose werd gesteld.
Een commissie van de Gezondheidsraad die verzoeken tot screening moet beoordelen adviseert als volgt: bij mannen uit ‘erfelijke prostaatkanker’-families vanaf 50-jarige leeftijd twee maal per jaar de PSA laten bepalen (bij een PSA waarde vanaf 3,0 ng/ml.).
Incidentie, risico en voorkómen van prostaatkanker
Jaarlijks worden meer dan 10.000 mannen in Nederland geconfronteerd met een diagnose prostaatkanker en circa 2500 van hem overlijden jaarlijks aan deze ziekte. Hiermee is het de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen.
Het aantal prostaatkankerpatiënten is sinds 1990 duidelijk gestegen, maar lijkt de laatste jaren op een stabiel niveau. Oorzaak voor deze stijging ligt in de introductie van de PSA-test. Desondanks is de sterfte aan prostaatkanker maar licht afgenomen, hetgeen deels wordt verklaard door een vroegere diagnose
Er zijn geen duidelijke risicofactoren bekend voor prostaatkanker. Wel komt prostaatkanker meer voor bij ouder wordende mannen. Toch is prostaatkanker zeker niet alleen een ziekte van oudere mannen. Daarnaast spelen het voorkomen van prostaatkanker in uw familie en uw etnische achtergrond (prostaatkanker komt vaker voor bij mannen met een donkere huidskleur) een rol. Er zijn aanwijzingen dat ingrediënten van tomaten en soja-producten de kans op prostaatkanker zouden kunnen verlagen.
